خودروی مورد بحث یک دستگاه هیوندای آزرا مدل ۲۰۰۷ بود که با کارکرد ۱۴۶۰۰۰ کیلومتر دچار خرابی در قسمت یاتاقانهای متحرک میللنگ شده بود.
علائم این اشکال این بود که با مراجعه خودرو به تعمیرگاه و بنا بر اظهار مالک مشاهده شد که چراغ روغن روشن مانده و گاهی چشمک میزند. در دور آرام (۹۷۰rpm) هیچ صدایی از موتور بگوش نمیرسید. با افزایش دور از ۱۲۰۰ rpm به بالا صدای یاتاقانهای متحرک کاملاً واضح شنیده میشد. این صدا شبیه به صدای برخورد دو فلز به یکدیگر است.
آزرا در انتظار رفع مشکلپس از بررسی تصمیم گرفته شد تا موتور V6 آزرا جهت رفع مشکل از بدنه خارج شود تا تعمیرات لازم روی آن انجام شود.
محفظه موتور, خالی از موتور و گیربکسمراحل خارج نمودن موتور:
- ابتدا باتری را باز کرده
- آب رادیاتور و روغن موتور را تخلیه میکنیم
- رادیاتور و فن را بیرون میکشیم
- تمامی شیلنگهای متصل به موتور و سوکت های انژکتور و کوئل و تمامی درخت سیمکشی که به موتور و گیربکس متصل است را جدا میکنیم. در آزرا برای هر شمع کوئل جداگانه تعبیه شده است.
- پس از اطمینان از اینکه هیچ سیم و قطعه ای به موتور یا گیربکس وصل نیست چرخهای جلو را باز کرده و پلوس ها را از خودرو جدا میکنیم.
- در مرحله آخر دستهموتورها و نگهدارندههای گیربکس روی رام را آزاد کرده و توسط جرثقیل موتور و گیربکس را یکپارچه بیرون میکشیم.
روی برخی قطعات مانند مانیفولد و فولی سر میل لنگ نشان کیا و هیوندای بچشم میخورد
روی برخی قطعات مانند مانیفولد و فولی سر میل لنگ نشان کیا و هیوندای بچشم میخوردپس از باز کردن موتور مشاهده شد که موتور دارای جرمگرفتگی شدیدی است بهطوری که روغن به حالت بسیار ناگواری درآمده و سیستم CVVT و زنجیر تایم و سفت کنهای هیدرولیکی آن نیز دارای جرم شدیدی بودند. با باز کردن پایین موتور مکانیک متوجه شد که بابیت یاتاقانهای متحرک سیلندر ۱ و ۴ از بین رفته است. یاتاقان متحرک قطعه نیم دایره شکل است که بین شاتون و میللنگ قرار دارد و بابیت به سطح داخلی یاتاقان که آبکاری شده است گفته میشود.
موتور ۳.۳ لیتری آزرا روی جرثقیل. به فیلتر روغن که در جلوی موتور قرار دارد توجه کنید.آسیب به میللنگ تا حدی زیاد بود که با تراشکاری قابل رفع نبود و باید نسبت به تعویض میللنگ اقدام میشد. شدت خرابی آنچنان بود که داخل کارتل روغن و توری اویل پمپ (پمپ روغن) برادههای بسیاری وجود داشت. پس از تهیه میللنگ و تعویض آن باید یاتاقانها و رینگ پیستونها نیز تعویض میشدند. باید توجه داشت که آببندی یاتاقان و میللنگ با یکدیگر باید با دقت بالا توسط تراشکار یا مکانیک انجام شود.
تجمع پلیسه در توری پمپ روغنحال به بررسی دلایل بروز این ایراد که هزینه نسبتاً گزافی نیز برای مالک خودرو در پی داشت میپردازیم. استفاده از روغن نامرغوب و غیر اصلی (Fake) و تعویض دیرهنگام آن سبب بروز حالت لجنی در روغن شده بود. در این حالت با پدیدار شدن رسوبات و جرم قطعات خودرو دچار جرمگرفتگی میشوند زمانی که این جرمگرفتگی به مجاری روغن نفوذ کند سبب اختلال در فرآیند روغنکاری میشود که در آزرای موردبحث جرمگرفتگی مسیرهای انتقال روغن حتی جرمگرفتگی خود پمپ روغن سبب عدم روغنکاری صحیح یاتاقانها شده بود و یاتاقانها در شرایط بسیار بدی قرار داشتند.
وجود براده در کف کارتل روغنباید توجه داشت که برای جلوگیری از بروز مشکلاتی مشابه باید همواره نسبت به تعویض بهموقع روغن و استفاده از روغنهای مرغوب اقدام کرد. حتی با توجه به شرایط استفاده و وضعیت بنزین در کشورمان بهتر است زودتر از موعد نسبت به تعویض روغن مبادرت نمود. پرداخت مبلغ اندکی بیشتر برای روغن مرغوب بسیار بهتر از پرداخت هزینههای گزاف برای تعمیرات است. برای مثال این آزرا بیش از ۴ میلیون تومان خرج روی دست مالک گذاشت. به یاد دارم سالها قبل مقاله ای در ((مجله ماشین)) خوانده بودم با عنوان “پول را الآن پرداخت میکنید یا بعداً با بهره” که در آن مقاله نویسنده اشاره کرده بود که پرداخت مبلغ برای نگهداری خودرو بسیار بهتر از پرداختی است که برای تعمیرات انجام خواهد شد. بد نیست بخشهایی از آن مقاله را که به قلم آقای مهندس فرهاد کاشانی نگاشته شده بود در اینجا نقل کنیم:
روغنی که عمر مفید آن گذشته دیگر برای شما روغنکاری انجام نمیدهد. روغن ارزانی که استفاده میکنید ممکن است افزودنیهای لازم را برای انجام کار مفید نداشته باشد و فیلتر ارزانی که استفاده میکنید احتمالاً دارای منفذهای درشتتری از فیلتر اصلی بوده بنابراین روغن را آنطور که باید تمیز نمیکند.
یاتاقانهای متحرک که دچار سائیدگی شدید شدهاند
سیستم زمان بندی متغییر سوپاپ که اطراف آن را جرم فرا گرفته. آزرا فقط در روی میلسوپاپ هوا از CVVT بهره میبرد
سفت کنهای هیدرولیکی زنجیر تایم که فشار آنها توسط پمپ روغن تأمین میشود.
سرسیلندر آزرا با دو میلسوپاپ و زنجیر تایم. به جرمگرفتگی شدید و محل نصب شمعها توجه کنید.
دنده استارت و در جلوی آن دنده ی دور موتور که سنسور چشمی با رد شدن دندهها از مقابل آن دور موتور و نقطه ی مرگ بالای سیلندر یک را تشخیص میدهد.